ایرنا گزارش می دهد
نرخ ها در بازار ارز راضی كننده نیست
سیب پال: بازار ارز با اینكه هفته هاست روند كاهشی آن هم با شیب ملایم را آغاز نموده اما نرخ ارزهای عمده همچنان راضی كننده نیست و هنوز انتظار می رود قیمت ها بیشتر از این كم شود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، سپس تغییر سیاست های ارزی دولت در نیمه مردادماه امسال، بازار ارز در 2 مرحله سیر نزولی قرار گرفت؛ بار نخست بیشتر از آنكه دلایل اقتصادی داشته باشد، ناشی از فضاسازی رسانه ای بود كه سبب شد دارندگان ارز خانگی از ترس زیان راهی بازار شوند و عرضه زیاد شود.
در مرحله دوم كه از نیمه آبان ماه رخ داد، چند تصمیم بر بازار اثر گذاشت كه اولین آن گردنگیر رعایت سقف 50 میلیون تومانی در تراكنش های پایانه های فروشگاهی بود كه سبب شد گردش پول بخصوص در مواردی كه دلالان با استفاده از كارتخوان های خارج شده از كشور ارز می فروشند، مختل شود.
این كارتخوان ها نه تنها در كشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان استفاده می شدند، بلكه دلالان آنها را حتی به آمریكا، كانادا و كشورهای اروپایی برده بودند؛ نتیجه اینكه فرآیند خروج سرمایه از كشور به راحتی و با استفاده از رومینگ روی سیمكارت های ایرانی به سهولت انجام می شد.
اما این همه ماجرا نبود؛ بانك مركزی به پشتوانه تصمیم سران قوا، برای چك های تضمینی باز محدودیت قائل شد تا فقط كسی كه چك در وجه وی صادر شده، بتواند آنرا نقد كند و قابل انتقال به دیگران نباشد.
با وجود همه این تلاش ها، هنوز نرخ ها در بازار راضی كننده نیست هرچند كه دلار آمریكا در محدوده 11 هزار تومانی و یورو در كانال 13 هزار تومانی جا خوش كرده اند.
«رضا تركاشوند» دبیركل كانون صرافان در گفت و گو با ایرنا، بر این باور است كه حالا بازار ارز به آرامش خوبی رسیده اما تداوم این آرامش در گرو تصمیم گیری نهادهای موثر است تا مردم و فعالان اقتصادی احساس امنیت بیشتری كنند.
شاید این نرخ ها برای صادركنندگان راضی كننده باشد اما فعالان اقتصادی بخصوص تولیدكنندگان آنرا نرخ واقعی ارز نمی دانند و همانطور كه مسئولان اقتصادی دولت بارها گفته اند، آنچه در سامانه نیما خرید و فروش می شود، به نرخ های حقیقی ارز نزدیكتر است.
نگاهی به سامانه نظارت ارز نشان داده است كه متوسط فروش هفتگی یورو در سنا حدود 13 هزار تومان و دلار آمریكا نزدیك 11 هزار و 337 تومان بوده اما در سامانه نیما كه حواله های ارزی جابجا می شود، متوسط هفتگی فروش حدود یورو 9 هزار و 500 تومان و نیما هشت هزار و 800 تومان است.
با این حال نگاهی به نرخ های روزانه حواله ها در نیما نشان داده است كه بهای یورو و دلار در این سامانه بسیار اندك بوده و یورو حدود 9600 تومان و دلار 9800تومان فروخته میگردد.
** اختلاف قیمت میان بازار و نیما پر می شود؟
با وجود روند كاهشی نرخ ها در بازار آزاد كه از چند هفته پیش شروع شده، هنوز اختلاف با سامانه نیما قابل توجه است؛ تفاضل نرخ ها در سامانه سنا و نیما از اختلاف سه هزار تومانی هر یورو و 1400 تومانی هر دلار حكایت دارد اما پرسش اینكه چگونه می توان این فاصله را كمتر كرد.
هفته گذشته «محمد نهاوندیان» معاون اقتصادی رییس جمهوری یكی از دلایل كاهش نرخ ها در بازار آزاد ارز را افزایش عرضه توسط صادركنندگان به نیما دانست و ابراز امیدواری كرد كه با تقسیم بندی صادركنندگان، این روند بهتر شود.
دبیركل كانون صرافان باز می گوید: بخشنامه بانك مركزی در خصوص مجاز شدن صرافی ها برای خرید ارز از صادركنندگان خرد كه سالانه كمتر از یك میلیون یورو صادرات دارند، اقدامی راهگشا در تامین ارز خدماتی هموطنان است و البته به صادركنندگان خرد باز این امكان را می دهد كه با فراغت بیشتری ارز خودرا بفروشند.
با این اوصاف یكی از بازیگران اصلی برای مدیریت بهتر بازار ارز، عرضه مناسب ارز صادركنندگان است موضوعی كه محل اختلاف نظر صادركنندگان و بانك مركزی بوده و با اینكه بانك مركزی در بخشنامه های خود اهتمام كرده با طبقه بندی صادركنندگان، واردات ارز را تسهیل كند، هنوز عرضه ارز در نیما متناسب با صادرات غیرنفتی كشور نیست.
** پول صادرات غیرنفتی كجاست؟
بانك مركزی می گوید كه از زمان آغاز فعالیت سامانه نیما (اردیبهشت ماه) تابحال (16 آذر) یعنی در هفت ماه و نیم گذشته معادل 6.8 میلیارد یورو ارز بابت واردات كالاها و خدمات مورد نیاز كشور از این سامانه تامین شده است و محصولات برقی، الكترونیكی و مخابراتی با 1.353 میلیون یورو و ماشین آلات، تجهیزات و قطعات خودروسازان با 1.205 میلیون یورو در رتبه های اول و دوم تامین ارز سامانه نیما قرار دارند.
اما آمارهای گمرك روند دیگری را نشان می دهد؛ طبق این آمار در هشت ماهه امسال 31 میلیارد و 491 میلیون دلار كالای غیرنفتی از كشور صادر شده و در مقابل 29 میلیارد و 549 میلیون دلار وارد كشور شده است.
از آنجا كه آمار گمرك مجموع كالاهای وارداتی با هر نرخی است و كالاهای اساسی شامل ذرت دامی، برنج و لوبیای سویا سهم بالایی در واردات دارند، می توان اظهار داشت كه تامین ارز بخش اعظم وارداتی كه به كشور انجام شده، توسط بانك مركزی بوده است و هنوز صادركنندگان به تكالیف خود آنگونه كه حاكمیت از آنها انتظار دارد، عمل نكرده اند.
به گفته مهدی كسرایی پور مدیركل مقررات و سیاست های ارزی بانك مركزی حدود 27 درصد از حاصل از صادرات توسط صادركنندگان در نیما عرضه شده و البته بنا به اظهارات دبیركل كانون صرافان پتروشیمی ها كه 33 درصد از ارزش صادرات كشور را در اختیار دارند، بیشترین همكاری را با نیما داشته اند.
با توجه به مهلت سه ماهه صادركنندگان برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات از سویی و اینكه بخشی از صادرات به عراق و افغانستان به صورت ریالی انجام می شود، باید امیدوار بود كه با بخشنامه تقسیم بندی صادركنندگان به سه گروه، در ماه های آتی بتوان بازار ارز بهتری با نرخ های متعادل تر داشت.
یك مقام مسئول در بانك مركزی كه خواست نامش در خبر ذكر نشود در این رابطه كه آیا حاكمیت و دولت به آرامش و نرخ های كنونی در بازار ارز راضی است، اظهار داشت: نرخ های كنونی راضی كننده نیست اما می توان امیدوار بود كه با سیاستگذاری های انجام شده، در آینده وضعیت بهتر شود.
** غفلت از بازار شفاف ارز
هرچند این روزها فعالان ارزی و اقتصادی از كاهش نوسان های ارزی خرسندند اما همگی بر «رساندن نرخ ها به نقطه تعادلی در بازار» تاكید دارند؛ یعنی نرخ ها در فضایی شفاف، رقابتی و با مشاركت همه فعالان موثر در بازار ارز شامل صرافی ها، صادركنندگان، بانك ها و بانك مركزی شكل بگیرد.
در این رابطه برخی كشورهای همسایه تجربه های موفقی دارند كه نمونه آن عملكرد بانك مركزی عراق در بازار حراج ارز است كه معاملات به صورت شفاف انجام می شود؛ همتی باز در هفته های پیشین وعده راه اندازی بازار معاملات آزاد نقدی و حواله ارزی را به فعالان اقتصادی داده تا بازار متشكل ارزی شكل بگیرد.
در چنین شرایطی است كه می توان كشف قیمت ها را به صورت شفاف انجام داد و نقطه تعادل ارزی تعیین كرد؛ دبیركل كانون صرافان ایران در این رابطه به ایرنا می گوید: احداث شفافیت در بازار ارز ضرورتی اجتناب ناپذیر است؛ این شفافیت در اقتصاد ایران بیشتر از 70 سال است كه احساس میگردد.
رضا تركاشوند اضافه كرد: دستاورد دیگر شفاف سازی ارزی، روشن شدن روش كشف قیمت است كه با بالانس كردن عرضه و تقاضا، قیمت ها مشخص می شود، نه اینكه نرخ ها در كف بازار و توسطه دلالان تعیین شود.
دبیركل كانون صرافان ایرانی ها گفت: اراده خوبی جهت راه اندازی بازار متشكل ارزی وجود دارد و بانك مركزی، كانون صرافان، بانك های خصوصی و دولتی جهت راه اندازی این بازار تلاش دارند تا هرچه زودتر این كار شكل بگیرد، البته مقدمات كار در بانك مركزی باید صورت گیرد.
تركاشوند گفت: به صورت طبیعی با راه اندازی این بازار، ارز مداخله ای، ارز دولتی و نیمه دولتی و نظایر آن جمع میگردد و همه چیز در بستر یك نظام یكپارچه شكل می گیرد.
به گفته وی، قرار نیست با راه اندازی این بازار، سامانه نیما و سازوكار آن جمع شود بلكه وقتی بازارهای دیگر تجمیع و یكی شد، بازار نیما باز در این بستر ساماندهی میگردد.
با این حال یكی از لوازم راه اندازی این بازار، همكاری صادركنندگان در بازگرداندن ارز حاصل از صادرات است تا تقاضاها و نرخ ها با عنایت به سبد منابع ارزی كشور مدیریت شود.
گزارش از لیلا جودی
اقتصام*2025 ** 2023
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
جدیدترین مطالب مرتبط در سیب پال
نظرات بینندگان سیب پال در مورد این مطلب