در گفت وگو با ایرنا
بانكها سالانه 9500 میلیارد تومان كارمزد نظام پرداخت می پردازند
به گزارش سیب پال یك كارشناس حوزه فناوری های پرداخت اظهار داشت: در شرایطی كه در بیشتر كشورهای جهان بانك ها بابت ارائه خدمات پرداخت الكترونیك، از فروشنده و مشتری كارمزد می گیرند، در ایران سالی 9500 میلیارد تومان از منابع بانك ها از این بابت تلف می گردد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، سند مربوط به دریافت كارمزد بابت خدمات الكترونیكی پرداخت در سال 94 تدوین شد اما به دلایلی همچون مخالفت اصناف و صاحبان مشاغل و احتمال بروز نارضایتی، اجرای آن مسكوت گذاشت شد؛ این در شرایطی است كه بانك ها در شیوه كنونی كه كارشناسان آنرا نامطلوب و ناكارآمد می دانند، این هزینه به بانك ها تحمیل شده كه در چارچوب «هزینه های عملیاتی» در صورت های مالی آنها منعكس می گردد.
در این پیوند «مرتضی مقدسیان» كارشناس حوزه فناوری های پرداخت و بانكداری الكترونیك در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، درباره چرایی مسكوت ماندن اجرای نظام كارمزدها در شبكه بانكی تصریح كرد: مشكل اصلی این است كه برخی مسئولان مدیریت تغییر را نمی دانند و با كوچكترین اعتراض و مخالفت طرف های ذی نفع، عقب می كشند و كار را رها می كنند.
وی در بیان هزینه هایی كه شرایط كنونی نظام های پرداخت و دریافت نكردن كارمزدها به شبكه بانكی وارد می كند، تصریح كرد: طبق برآوردها، سال گذشته بانك ها در مجموع 9500 میلیارد تومان بابت كارمزد پرداخت های الكترونیك پرداخت كردند در حالیكه این رقم می تواند درآمدی برای بانك ها باشد و آنرا در خدمت تسهیلات دهی به مشتریان و فعالان اقتصادی قرار دهد.
مقدسیان با بیان اینكه این رقم درآمدی برای شركت های پرداخت (پی.اس.پی ها) به حساب می آید و اظهار داشت: شركت های پرداخت دو نوع هستند؛ یا اینكه سهامداران اصلی آنها بانكی است یا غیربانكی بوده و به بخش خصوصی تعلق دارد؛ اما در هر دو حالت این منابع در دایره بانك ها بعنوان كارمزد خارج می گردد.
** با 9500 میلیارد تومان می توان سهام مدیریتی 10 بانك را خرید
این كارشناس ارشد حوزه فناوری های پرداخت در بیان اهمیت پولی كه بابت كارمزدها در بانك ها هزینه شود، اظهار داشت: با این پول می توان سهام مدیریتی حداقل 10 بانك كوچك و متوسط بورسی كه كمتر از 10 هزار میلیارد تومان سرمایه دارند را خرید و كنترل آنها را به دست گرفت.
مقدسیان تصریح كرد: درباره بانك های بزرگ هم می توان اظهار داشت كه اگر این پول از شبكه بانكی خارج نشود، می توان ارزش سهام خیلی از بانك ها را در بورس بالا برد و یا صورت های مالی آنها را از شرایط زیانده كنونی به سودده تغییر داد.
این كارشناس بانكداری الكترونیك درباره اینكه كارمزد خدمات پرداخت باید از چه كسی گرفته شود، اظهار داشت: بانك باید آنرا از فروشنده دریافت كند و البته فروشنده هم هزینه آنرا روی كالاها و خدمات خود سرشكن می كند؛ در نهایت، كارمزد باید از مردم گرفته شود اما در هر صورت بهتر از این است كه به نظام بانكی فشار آورد و مشكلات بانك ها بر كل جامعه وارد شود.
** پی.اس.پی ها از شرایط كنونی سود می برند
مقدسیان اظهار داشت: در شرایط كنونی، هزینه كارمزدها در چارچوب هزینه های عملیایی در صورت های مالی بانك ها دیده می گردد در حالیكه همین ارقام می تواند سود بانك باشد؛ در هیچ كشوری كسی كه خدمت عرضه می كند، كارمزد نمی دهد بلكه كارمزد می گیرد.
وی تصریح كرد: برای نمونه شركت هایی بزرگی چون مستركارت و ویزا كارت بابت خدمات بانك ها به مشتریان، به بانك پول می دهند؛ این 9500 میلیارد تومان پولی كه بابت كارمزدها در ایران هدر می رود نباید بانك بدهد بلكه باید آنرا از شركت های پرداخت بگیرد.
وی اضافه كرد: شرایط موجود فقط به نفع شركت های پرداخت است كه آنها را از نظر سود فربه كرده است و روز به روز ارزش سهام آنها در بورس بیشتر می گردد در حالیكه سهام اینها اینقدر نمی ارزد.
مقدسیان تصریح كرد: باید گفت درآمد و سود خالص برخی شركت های پرداخت در ایران از شركت های بزرگی چون ویزا و مستر كارت هم بیشتر است.
وی به فعالیت 12 شركت های پی اس پی (پرداخت) فعال در ایران اشاره نمود و اظهار داشت: دانه درشت های آنها سهامدار بانكی دارند.
«اینطور نیست همه پولی كه بابت كارمزد به سمت شركت پی اس پی می رود، به بانك برگردد بلكه بخش زیادی از آن هدر می رود.»
این كارشناس پرداخت، یكی دیگر از مشكلات وضعیت كنونی را پولی دانست كه سالانه شاپرك و شتاب بابت خدمات الكترونیك به بانك می پردازند و توضیح داد: طبق قانون بانكداری بدون ربا، نرخ كارمزد در نظام بانكی باید به قیمت تمام شده باشد و نباید سود بگیرد اما می بینیم كه شاپرك و شتاب سالی یك هزار میلیارد تومان سود می گیرند.
** دولت از تراكنش های اینترنتی كار را آغاز كند
این كارشناس بانكداری الكترونیك با تاكید بر اینكه باید تغییر در نظام های پرداخت رخ دهد و محافظه كاری در این زمینه كنار گذاشته شود، تصریح كرد: نگاه دولتی حاكم بر این مورد سبب شده تا سند اصلاح نظام كارمزدها هم در بانك مركزی بیشتر از سه سال مسكوت بماند و به نتیجه نرسد.
وی اضافه كرد: در شرایط كنونی كه نه فروشنده و نه خریدار كارمزدی پرداخت نمی كنند، خیلی از فروشندگان هم ترجیح می دهند كه با پایانه های فروشگاهی كار كنند چونكه كمتر در تامین پول خرد با مشكل روبرو می شوند.
مقدسیان تصریح كرد: در گام نخست می گردد نظام كارمزدها را در پرداخت های اینترنتی كلید زد و به تدریج جلو برد.
وی خاطرنشان كرد: این رویه سبب شده تا بیشتر از 80 درصد از تراكنش های پرداخت با مبالغ خرد باشد در حالیكه هزینه زیادی را به شبكه پرداخت و بانك ها تحمیل می كند.
مقدسیان اظهار داشت: ضرب المثلی در زبان فارسی هست كه می گوید «خرج كه از كیسه میهمان بود حاتم طایی شدن آسان بود»؛ وقی پول از جیب شخص ثالث یعنی بانك می رود، نه خریدار، نه فروشنده و نه شركت پرداخت، هیچكدام خویش را بابت تراكنش های تقلبی و اقدام های خلاف پاسخگو نمی بینند.
وی خاطرنشان كرد: زمانی كه دستگاه های خودپرداز (ای.تی.ام) رایج شده بود، برخی بانك ها عده ای را استخدام می كردند تا به ازای هر كارت از ای تی ام بانك دیگری برداشت كنند تا بانك مربوطه از كارمزد آن استفاده نماید و بنابراین تراكنش های تقلبی زیاد شده بود.
وی افزد: در چنین شرایطی اگر فرد بداند كه بابت هر تراكنش باید كارمزد بدهد دیگر سراغ تراكنش های تقلبی نمی رود.
** در همه دنیا بابت تراكنش ها كارمزد می گیرند
این كارشناس حوزه فناوری های پرداخت افزود: در همه جای دنیا نظام دریافت كارمزد، جا افتاده و رایج است؛ اگر ویزا كارت داشته باشید و از دستگاه خودپرداز بانك دیگری برداشت كنید باید یك درصد كارمزد بدهید.
وی میزان كارمزد كنونی كه بانك ها می پردازند را 1.15 درصد در دستگاه های خودپرداز و یك درصد در خرید های اینترنتی و پایانه های فروشگاهی اعلام نمود و اظهار داشت: در دیگر كشورها خریدار بابت هر تراكنش باید حداقل 25 سنت كارمزد بدهد و اینگونه نیست كه با هر مبلغی پرداخت الكترونیك صورت گیرد.
مقدسیان خاطرنشان كرد: البته در دیگر كشورها به علت آنكه كارت های بانكی اغلب از نوع اعتباری هستند، بخشی از كارمزد دریافتی صرف بیمه می گردد.
** نظام پرداخت بدون كارمزدها سامان نمی یابد
این كارشناس فناوری اطلاعات تصریح كرد: تا زمانی كه نظام پرداخت و كارمزدهای آن سامان نیابد، نمی توان امیدوار بود طرح های دیگر بانك مركزی همچون كیف پول الكترونیكی به نتیجه برسد چونكه وقتی فرد به صورت آنلاین خرید می كند و كارمزد هم نمی پردازد دلیلی نمی بیند كه بخشی از پرداخت های خویش را به صورت غیربرخط (آفلاین) در چارچوب كیف پول الكترونیكی انجام دهد.
مقدسیان تصریح كرد: نظام كارمزدی در ایران بیمار است در حالیكه باید خود تنظیم باشد؛ تا زمانی كه كارمزدها برقرار نشود، نمی توان به توسعه كامل بانكداری الكترونیك امیدوار بود.
وی در پاسخ به اینكه ذی نفعان از شرایط موجود چقدر در اجرا نشدن نظام كارمزدها اثر دارند، تصریح كرد: نمی توان اظهار داشت كه پی اس پی بی تاثیرند و شاید هزینه هایی هم بپردازند تا قوانین اجرا نشود.
اقتصام*2025 ** 2023
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
جدیدترین مطالب مرتبط در سیب پال
نظرات بینندگان سیب پال در مورد این مطلب