به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، افزایش طرف عرضه برای متعادل سازی بازار، همیشه ساده ترین و معمول ترین روش دولت ها در زمان نامتعادل شدن ترازوی عرضه و تقاضاست؛ این روش دامنه وسیعی از تامین كالاهای اساسی مردم تا سامان بخشیدن به كالاهایی كه دماسنج اقتصاد كلان كشور را در دست دارند، در بر می گیرند.
نگاهی به وضعیت بازار سكه طلا و دلار در بیش از دو ماه گذشته مبین آن است كه هر دو آنها در مقاطعی تلاش كرده اند افسار مهار قیمت را پاره كنند اما در دام «افزایش عرضه» بانك مركزی افتادند؛ مهر ماه گذشته بود كه وقتی قیمت دلار در بازار آزاد از 41 هزار ریال عبور كرد، بانك مركزی با استفاده از صرافی های منتخب اسكناس دلار را با قیمتی پایین تر از نرخ های رایج بازار تزریق كرد؛ نتیجه اینكه بعد از سه روز قیمت ها به زیر 40 هزار ریال بازگشت هرچند كه اعتراض صرافی های دیگر را به همراه داشت كه این شیوه را روشی قدیمی و منسوج برای مهار قیمت ها می دانستند.
در هفته های اخیر كه مردم و فعالان بازار طلا و سكه شاهد رشد بی رویه قیمت سكه تمام در بازار هستند، بار دیگر بانك مركزی برای شكستن قیمت ها دست به كار شد و از چهارم آذرماه حراج سكه را تا زمانی كه حباب 2 میلیون ریالی موجود در بازار از بین برود، كلید زد.
هرچند قیمت سكه در ایام شنبه و یكشنبه این هفته تحت تاثیر فشار روانی ناشی از برگزاری حراجی رو به افول نهاد و به محدود 13 میلیون و 600 هزار ریال عقب نشینی كرد اما در اولین روز برگزاری حراجی در بانك كارگشایی بانك ملی ایران، سكه ها بسیار بالاتر از قیمت بازاری آن به فروش رفت.
قیمت پیشنهادی بانك مركزی برای فروش سكه تمام با احتساب 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده 12 میلیون و 880 هزار ریال (یك میلیون و 288 هزار تومان) و برای نیم سكه 6 میلیون و 450 هزار ریال ( 645 هزار تومان) بود اما در دقایق اولیه برگزاری حراجی، سكه تمام حتی به قیمت 14 میلیون ریال هم فروخته شد.
با اینكه اعلام شده بود در این عرضه، سكه های تمام و نیم سكه در بسته های 20 و 100 تایی به فروش می روند و از خرده فروشی خبری نیست، اما از ساعات اولیه روز چهارم آذر بانك كارگشایی شاهد رجوع اقشار مختلف مردم از زنان خانه دار گرفته تا كاسبان و فعالان بازار سكه بود كه خواستار شركت در این حراجی بودند.
ازدحام جمعیت در ساعت 14 اولین روز حراجی به حدی بود كه دست اندركاران مجبور شدند بعد از چند دور فروش بسته های 20 تایی سكه تمام، بسته های 100 تایی را عرضه كنند تا از حجم متقاضیان كاسته شود.
با این حال ازدحام در سالن حراجی تا ساعت آخر آن ادامه داشت و حتی در روز دوم هم با استقبال مردم رو به رو شد؛ برخی خریداران سكه درباره علت حضورشان در بانك كارگشایی به خبرنگار ایرنا گفتند كه تصور می كردند كه همچون سال های 90 و 91 كه سكه با قیمت بسیار پایین تر از بازار فروخته می شد، این بار هم سكه در محدوده قیمتی 800 هزار تا یك میلیون تومان عرضه شود اما به شیوه كنونی كه در بسته های 20 و 100 تایی و آن هم به شیوه مزایده عرضه می شود، توان خرید آن را ندارند.
یك پسر جوان كه لباس سربازی به تن داشت و در روز نخست حراجی خویش را به جلوی جمعیت و روبروی میز حراج رسانده بود، در حالی كه به فریادهای مردم برای بالا بردن قیمت ها گوش می كرد، وقتی با این پرسش رو به رو شد كه آیا می خواهد سكه بخرد، با خنده پاسخ داد: مگر همه برای خرید آمده اند.
با اینكه همه حاضران اهل خرید نبوده و آمده بودند تا مظنه قیمت ها بسنجند، اما بودند كسانی كه چند دور بسته های 100 تایی سكه تمام و نیم سكه را خریدند و درجا پول آن را هم «كارت» كشیدند؛ به همین خاطر هم روز نخست 1880سكه شامل 1040 سكه تمام و 840 نیم سكه به فروش رفت و روز دوم این میزان به 1630 قطعه نیم سكه و 880 سكه تمام رسید یعنی در روز دوم 2510 قطعه مسكوك طلا فروخته شد.
هرچند برخی حاضران در سالن حراجی و حتی فعالان بازار سكه و طلا مدعی هستند كه این كار با هدف جمع آوری نقدینگی از بازار و تامین كسری های دولت كلید خورده است، اما «مسعود سلیمانی» مدیرعامل بانك كارگشایی در پاسخ به ایرنا این گمانه زنی ها را رد كرده و می گوید، هدف بانك مركزی فقط از بین بردن قیمت های كاذبی است كه در بازار بوجود آمده است.
وی درباره اینكه چرا گاهی سكه های به فروش رفته بالاتر از قیمت بازار خریداری می گردد و این احتمال وجود دارد كه برخی برای حفظ وضع كنونی قیمت ها در بازار، در حراجی هم قیمت بالا خرید می كنند، اظهار داشت: به طور معمول بعد از چند روز برگزاری حراجی، قیمت ها می شكند؛ در روز نخست خریداران هیجانی تصمیم می گیرند و بالاتر از قیمت بازار خرید می كنند اما به مرور قیمت ها متعادل می گردد.
در كنار طیف های مختلف مردم كه تلاش كرده اند خویش را به سالن حراجی برسانند، افراد كاركشته بازار سكه هم به وفور یافت می شوند؛ آنهایی كه گوشی در دست، درجا قیمت ها را با بازار و خریداران اصلی هماهنگ می كنند و اینكه به چه قیمت و چند بسته بخرند.
با این حال، خانم جوانی كه به همراه فرزند خردسال خود در سالن حضور داشت، درباره علت حضورش در این سالن گفت كه مقدار اندكی پس انداز دارد كه بعد از كاهش نرخ های سود در بانك ها، دیگر تمایلی به سپرده گذاری در بانك ندارد و از ترس اینكه مبادا ارزش سرمایه اش كم شود، می خواهد طلا بخرد.
مرد میانسالی هم می گفت كه حدود 40 میلیون تومان پس انداز دارد و می خواهد سكه بخرد؛ می گفت كه حداقل می داند كه طلا هیچوقت ارزان نمی شود.
تاریخ ضرب سكه ها مربوط به سال 1386 است و هر سكه تمام بهار آزادی 8 گرم و 130 سوت وزن دارد كه اگر آن را در قیمت هر گرم طلای 18 عیار و هم نرخ برابری دلار ضرب كرده و هزینه ضرب آن را بفزاییم، قیمت واقعی هر قطعه سكه به دست می آید كه حدود یك میلیون و 288 هزار تومانی می گردد كه بانك مركزی عرضه نموده و امیدوار است با برگزاری سه جلسه حراجی هر هفته قیمت بازار را به قیمت مورد نظر خود نزدیك كند.
اما صرافی ها كه از واحدهای عرضه كننده سكه در كشور هستند، از این شیوه بانك مركزی برای مهار قیمت ها رضایت ندارند؛ یكی از صرافان كه خواست نامش ذكر نشود، در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: حراج سكه و شمش طلا توسط بانك مركزی سابقه طولانی دارد و حتی پیش از انقلاب هم انجام می شد اما تجربه این سال ها نشان داده كه این كار در ایام نخست منجر به كاهش قیمت می گردد اما در هفته های بعد قیمت حراجی به قیمت بازار نزدیك می گردد و اثر خویش را از دست می دهد.
به عقیده وی، دلالان بازار سكه با حضور در این حراجی ها و خرید تعداد زیادی سكه آن هم با قیمت بالاتر از بازار، تلاش می كنند در هفته های بعدی، بازار را در اختیار بگیرند.
این فعال بازار ارز و سكه تصریح كرد: اگر هدف كاهش قیمت سكه در بازار است باید ترتیبی اتخاذ شود كه دلال ها نتوانند روی قیمت ها موج سوالی كنند، بهتر است بجای حراج سكه در بانك كارگشایی و فروش به بالاترین قیمت پیشنهادی، سكه هم همچون ارز با استفاده از صرافی های مجاز به بازار تزریق شود.
اخبار اقتصادی ایرنا در تلگرام: IRNAeco@
اقتصام**2025**1440
گزارش: لیلا جودی** انتشار: گلشن